O Pelouro, een school om voor te verhuizen

 

 

Als je een kind vrij laat denken is alles mogelijk

 

 

Afgelopen week vertelde ik over Centre Le Bambou, Een Plek om Vrij te zijn. Een project gestart door Françoise Hanoul voor haar zoon Felix en andere jonge mensen met autisme.

Deze week wil ik vertellen over de school die Felix bezoekt.

Felix gaat sinds vijf jaar naar school in Spanje vlak over de grens met Portugal in een plaatsje genaamd Caldelas de Tui (Pontevedra). En dat is een verhaal apart. Na een jarenlange vruchteloze zoektocht naar geschikt onderwijs in België ontmoette Francoise bij toeval een Spaanse dame, de moeder van een vriendin, die zei: ‘De school die jij zoekt bestaat!’ Ze vertelde over een school in Spanje waar ze het onderwijs op een hele bijzondere manier inrichten en waar elk kind welkom is.

 

Een school waar haar zoon gewoon mag zijn wie hij is, waar hij hopelijk gelukkig zal zijn; het was haar alles waard. En dus vertrok Françoise met Felix naar Spanje. De school O Pelouro beantwoorde aan al haar verwachtingen. Felix fleurde op, hij werd weer de vrolijke jongen die hij is.

Teresa Ubeira startte samen met haar man Juan Llauder in 1973 deze school in het voormalige hotel van haar moeder. ‘Teresa is a genius’, zegt Francoise. ‘We have been so lucky!’

 

Juan, kinderneuropsychiater, is een paar jaar geleden overleden, maar Teresa bestiert nog steeds alles en woont ook nog steeds in het woonhuis bij de school waar ze zelf geboren en getogen is. ‘Mijn Harry Potter huis’, noemt ze het zelf als ze ons er rondleidt. En daar heeft het veel van weg. Een prachtig warm en kleurrijk fantasie huis uit een film. Zelf is Teresa vandaag wat moe zegt ze want ze heeft net de jongste leerlingen van de school drie dagen te logeren gehad! Bij wijze van schoolkamp.

Op de school van Teresa en Juan was van begin af aan plaats voor ieder kind. Hoogbegaafd, autistisch, ‘normaal’, kinderen met het syndroom van down, ieder kind kreeg op O Pelouro de ruimte om te ontdekken, te leren, deel uit te maken van de groep of juist individueel bezig te zijn aan een eigen project.

 

Wetenschappelijke onderbouwing

Dankzij de wetenschappelijke onderbouwing van de methode die Teresa samen met haar man ontwikkelde, heeft deze school een speciale status en krijgt het volledige staatsbekostiging. Onderwijs op deze school is voor ieder kind gratis.

Als belangrijkste taak van een school noemt Teresa: ‘Bij ieder kind de vonk te ontsteken om te willen leren.’

‘Als je een kind vrij laat denken is alles mogelijk’, zegt Teresa.

Er zijn geen klassen op deze school. En geen vakken. Geen leeftijdsgroepen, of groepen gebaseerd op kennisniveau. Kinderen leren door te werken aan projecten. Ze bewegen zich vrij door de school of buiten. De tuin is er een uit een avonturenboek. Er is een intensief betrokken onderwijsteam. In de school zijn verschillende zones voor verschillende disciplines. Een lokaal voor natuurwetenschappen, voor rekenen, voor toneel en vrij expressie. 

 

 

 

 

 

Elke dag is er in de ochtend een uur muziek en dans voor de hele school.

De allerkleinsten hebben een eigen gebouw. Een fantastisch kleurrijk gebouw met binnen verschillende niveaus om te spelen en een heerlijke glijbaan. 

 

 

 

 

We staan bij een lange ruimte. Aan het einde is de keuken waar kinderen samen met de leerkracht kunnen koken en eten, het midden van de ruimte is om te bewegen en aan het andere einde zijn de wc’s. Teresa vertelt: ‘Zo leren de kinderen de weg van het voedsel door het lichaam in samenhang met wat je doet als mens. Eten maken, eten eten, bewegen en bezig zijn, poepen.’

Teresa vertelt non stop over haar ideeën, over het concept van de onderwijsmethode. Francoise moet alles vertalen en kan het amper bijhouden. Het enthousiasme van Teresa is ondanks haar hoge leeftijd onstuitbaar.

 

In de manier waarop ze vertelt over de ideeën waarop kinderen leren hoe alles in het leven met elkaar verband houdt herken ik hier en daar Montessori. Teresa vertelt dat ze in de beginjaren op bezoek was in Engeland om te vertellen over hun methode en door iemand de nieuwe Montessori werd genoemd. ‘Maar’, roept ze, ‘het meeste is Teresa!’

‘En,’ zegt ze, ‘Montessori’s methode heeft alleen specifiek materiaal maar bij ons gaat het over het leven.’

Je zou het ook met het Sudbury onderwijs kunnen vergelijken. Je zou kunnen zeggen: Ook hier wordt gekozen voor de vrijheid van het kind om zijn eigen interesses te ontdekken door kennis te maken met geschiedenis, natuurwetenschappen. Om door middel van nieuwsgierigheid, vanuit autonomie te leren en problemen op te lossen. Fouten maken is goed en hoort bij het proces. Het doel is de rijping van het individu. Montessori noemde dat: ‘Het ontwaken van de persoonlijkheid.’

Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de sociale en de emotionele aspecten van het leven. Elke dag een uur muziek en dans voor iedereen. Ik ontmoet een vader van een klein meisje met autisme dat niet praat. Ze gaat gewoon elke dag naar deze school en beweegt zich tussen de andere kinderen, doet mee met activiteiten en hoort erbij en mag tegelijkertijd zichzelf zijn.

Ik had Cato deze school gegund. Ik gun elk kind deze school. 

 

In Spanje mogen kinderen met een beperking tot hun twintigste op school zitten. Felix zit samen met drie andere jongeren met een beperking op deze basisschool en vindt er zijn eigen weg dankzij de vrijheid van bewegen en leren en zijn. Hij vindt het er heerlijk.

 

Teresa is nu 84. De school is sinds het overlijden van haar man gekrompen. Er was ook een probleem met het gebouw. Het voldeed niet meer aan bepaalde eisen waardoor de kinderen van 12 tot 16 jaar er niet meer mogen zijn. Het is heel erg te hopen dat er iemand komt die zich laat aansteken door Teresa’s enthousiasme en de school nieuw leven inblaast.

 

Wie deze prachtige school wil helpen zodat het gedachtengoed niet verloren gaat 

Kan bellen met (alleen spaans): 00 34 986 629 024  (september tot juni)

Of Email (spaans) : escuelapelouro@hotmail.com  (september tot juni)

 

 Françoise, Cato's broer Wessel, ik en Teresa